Leestijd: 3 minuten

14/08/2025

Presteren

Presteren klinkt als het tegenovergestelde van rust. Toch ontstaat echte prestatie juist uit de juiste balans tussen voeding, herstel en doelgerichte actie. Presteren gaat niet alleen over harder werken, maar ook over slimmer werken. Het vraagt om een systeem dat energie op het juiste moment beschikbaar heeft, focus kan vasthouden en zich kan aanpassen aan stress. Of je nu sporter, werknemer of ondernemer bent: presteren is niet pieken op wilskracht, maar bouwen op consistentie.

Wat is presteren eigenlijk?

Presteren is het vermogen om doelgericht, met impact, iets te bereiken – fysiek, mentaal of emotioneel. Het is niet alleen je ‘output’, maar ook hoe efficiënt en herhaalbaar je die output kunt leveren. In de wetenschap wordt prestatie vaak omschreven als een combinatie van capaciteit × consistentie × context. Dat betekent: het gaat niet alleen om wat je kán, maar ook hoe vaak je dat niveau haalt, en in welke omstandigheden.

Vormen van presteren

Presteren gebeurt op allerlei niveaus, zowel in de (top)sport als op de werkvloer, met verschillende eisen:

• Fysiek presteren – kracht, snelheid, uithoudingsvermogen, mobiliteit.
  
  
  

• Mentaal presteren – focus, geheugen, probleemoplossend denken.
  
  
  

• Professioneel presteren – output, groei, leiderschap, impact.
  
  
  

• Emotioneel presteren – omgaan met druk, relaties, herstelvermogen.
  
  
  

Echte topprestaties vragen een complete benadering: voeding, slaap, rust, training, mindset en zingeving beïnvloeden allemaal hoe goed je presteert — en hoe lang je het volhoudt.

Hoe goed presteren mensen eigenlijk?

Veel mensen leven in een constante ‘aan’-stand. We zijn druk, maar niet effectief. Onderzoek van Gallup (2022) toont dat slechts 21% van mensen zich écht betrokken voelt bij hun werk. Burn-outklachten stijgen, terwijl prestaties stagneren. In de topsport wordt inmiddels algemeen erkend dat meer trainen niet altijd beter is—maar in het dagelijks leven is dat besef er nog niet altijd. De mythe van constante productiviteit houdt ons weg van betere topprestaties.

Optimaal presteren

Presteren op hoog niveau vereist systeemdenken. Enkele sleutels:

• Bouw ritmes in: werk in cycli van focus, actie en herstel. Maak deze cycli niet langer dan 90 minuten zonder pauze.
  
  
  

• Train focus als een spier – door deep work, ademhaling of concentratie-oefeningen.
  
  
  

• Optimaliseer je energie, niet je tijd: plan zware taken op je piekmomenten. Plan je belangrijkste taken in de ochtend. Onderzoek toont aan dat de meeste mensen juist dan de hoogste mentale scherpte, focus en productiviteit ervaren. Dit komt doordat cognitieve functies zoals aandacht en werkgeheugen pieken in de vroege uren. Naarmate de dag vordert, neemt mentale energie af, waardoor moeilijke taken lastiger worden om af te ronden.

• Gebruik feedback: meet prestaties, reflecteer, pas aan.
  
  
  

• Bewaak balans: fysieke en mentale stress zijn geen aparte silo’s. Plan genoeg rustmomenten in, 5 minuten focussen op je ademhaling kan al een hoop doen. 

• Plan fysieke inspanning of trainingen bij voorkeur aan het eind van de middag of het begin van de avond. Op dat moment zijn zowel je spierkracht als je uithoudingsvermogen op hun piek. Dit komt waarschijnlijk door een hogere lichaamstemperatuur, hormonale fluctuaties en een verbeterde efficiëntie van aansturing van de zenuwen naar je spieren toe.

Top-performers gebruiken niet meer tijd, maar betere systemen – van ochtendroutines tot slaaphygiëne, tot voeding rondom piekmomenten. Je hoeft geen topsporter te zijn om als een expert te denken over energie en effectiviteit.

Samenvatting

• Presteren is meer dan output: het is ook herhaalbaarheid, energie en aanpassing.
  
  
  

• Er zijn verschillende vormen van presteren: fysiek, mentaal, professioneel en emotioneel.
  
  
  

• Veel mensen verwarren drukte met effectiviteit en branden langzaam op.
  
  
  

• Optimaal presteren vraagt systemen, ritme, focus en herstelmomenten.
  
  
  

• Wie presteert vanuit balans, presteert vaker én duurzamer.
  
  
  

Bonus Tip:

Na elk uur intensief werken neem je 5 minuten een bewust rustmoment. Dit kan zijn een rondje wandelen, ademhalingsoefeningen, (begeleide) meditatie, naar buiten staren, etc. Hierdoor stijgt je productiviteit 

Leestip: Werkatleet - Joep Rovers

Bronnen

1. Baumeister RF, Vohs KD, Tice DM. The strength model of self-control. Curr Dir Psychol Sci. 2007;16(6):351–5.
   
   
   

2. Gazzaniga MS, Ivry RB, Mangun GR. Cognitive Neuroscience: The Biology of the Mind. 4th ed. New York: W. W. Norton; 2013.
   
   
   

3. Cote J, Ericsson KA, Law MP. Tracing the development of athletes using retrospective interview methods: a proposed interview and validation procedure for reported information. J Appl Sport Psychol. 2005;17(1):1–19.
   
   
   

4. Kuppens T, Yzerbyt VY. When looking down depends on looking up: Distinguishing means and reasons for social comparison. Motiv Emot. 2012;36(1):26–34.
   
   
   

5. Pink DH. Drive: The Surprising Truth About What Motivates Us. New York: Riverhead Books; 2009.

   
   

6. Chtourou, H., & Souissi, N. (2012). The effect of training at a specific time of day: a review. Journal of Strength and Conditioning Research, 26(7), 1984–2005.

The basisc: presteren

Leestijd: 3 minuten

Presteren klinkt als het tegenovergestelde van rust. Toch ontstaat echte prestatie juist uit de juiste balans tussen voeding, herstel en doelgerichte actie. Presteren gaat niet alleen over harder werken, maar ook over slimmer werken. Het vraagt om een systeem dat energie op het juiste moment beschikbaar heeft, focus kan vasthouden en zich kan aanpassen aan stress. Of je nu sporter, werknemer of ondernemer bent: presteren is niet pieken op wilskracht, maar bouwen op consistentie.

Wat is presteren eigenlijk?

Presteren is het vermogen om doelgericht, met impact, iets te bereiken – fysiek, mentaal of emotioneel. Het is niet alleen je ‘output’, maar ook hoe efficiënt en herhaalbaar je die output kunt leveren. In de wetenschap wordt prestatie vaak omschreven als een combinatie van capaciteit × consistentie × context. Dat betekent: het gaat niet alleen om wat je kán, maar ook hoe vaak je dat niveau haalt, en in welke omstandigheden.

Vormen van presteren

Presteren gebeurt op allerlei niveaus, zowel in de (top)sport als op de werkvloer, met verschillende eisen:

• Fysiek presteren – kracht, snelheid, uithoudingsvermogen, mobiliteit.
  
  
  

• Mentaal presteren – focus, geheugen, probleemoplossend denken.
  
  
  

• Professioneel presteren – output, groei, leiderschap, impact.
  
  
  

• Emotioneel presteren – omgaan met druk, relaties, herstelvermogen.
  
  
  

Echte topprestaties vragen een complete benadering: voeding, slaap, rust, training, mindset en zingeving beïnvloeden allemaal hoe goed je presteert — en hoe lang je het volhoudt.

Hoe goed presteren mensen eigenlijk?

Veel mensen leven in een constante ‘aan’-stand. We zijn druk, maar niet effectief. Onderzoek van Gallup (2022) toont dat slechts 21% van mensen zich écht betrokken voelt bij hun werk. Burn-outklachten stijgen, terwijl prestaties stagneren. In de topsport wordt inmiddels algemeen erkend dat meer trainen niet altijd beter is—maar in het dagelijks leven is dat besef er nog niet altijd. De mythe van constante productiviteit houdt ons weg van betere topprestaties.

Optimaal presteren

Presteren op hoog niveau vereist systeemdenken. Enkele sleutels:

• Bouw ritmes in: werk in cycli van focus, actie en herstel. Maak deze cycli niet langer dan 90 minuten zonder pauze.
  
  
  

• Train focus als een spier – door deep work, ademhaling of concentratie-oefeningen.
  
  
  

• Optimaliseer je energie, niet je tijd: plan zware taken op je piekmomenten. Plan je belangrijkste taken in de ochtend. Onderzoek toont aan dat de meeste mensen juist dan de hoogste mentale scherpte, focus en productiviteit ervaren. Dit komt doordat cognitieve functies zoals aandacht en werkgeheugen pieken in de vroege uren. Naarmate de dag vordert, neemt mentale energie af, waardoor moeilijke taken lastiger worden om af te ronden.

• Gebruik feedback: meet prestaties, reflecteer, pas aan.
  
  
  

• Bewaak balans: fysieke en mentale stress zijn geen aparte silo’s. Plan genoeg rustmomenten in, 5 minuten focussen op je ademhaling kan al een hoop doen. 

• Plan fysieke inspanning of trainingen bij voorkeur aan het eind van de middag of het begin van de avond. Op dat moment zijn zowel je spierkracht als je uithoudingsvermogen op hun piek. Dit komt waarschijnlijk door een hogere lichaamstemperatuur, hormonale fluctuaties en een verbeterde efficiëntie van aansturing van de zenuwen naar je spieren toe.

Top-performers gebruiken niet meer tijd, maar betere systemen – van ochtendroutines tot slaaphygiëne, tot voeding rondom piekmomenten. Je hoeft geen topsporter te zijn om als een expert te denken over energie en effectiviteit.

Samenvatting

• Presteren is meer dan output: het is ook herhaalbaarheid, energie en aanpassing.
  
  
  

• Er zijn verschillende vormen van presteren: fysiek, mentaal, professioneel en emotioneel.
  
  
  

• Veel mensen verwarren drukte met effectiviteit en branden langzaam op.
  
  
  

• Optimaal presteren vraagt systemen, ritme, focus en herstelmomenten.
  
  
  

• Wie presteert vanuit balans, presteert vaker én duurzamer.
  
  
  

Bonus Tip

Na elk uur intensief werken neem je 5 minuten een bewust rustmoment. Dit kan zijn een rondje wandelen, ademhalingsoefeningen, (begeleide) meditatie, naar buiten staren, etc. Hierdoor stijgt je productiviteit 

Leestip: Werkatleet - Joep Rovers

Artikel: Presteren

1. Baumeister RF, Vohs KD, Tice DM. The strength model of self-control. Curr Dir Psychol Sci. 2007;16(6):351–5.
   
   
   

2. Gazzaniga MS, Ivry RB, Mangun GR. Cognitive Neuroscience: The Biology of the Mind. 4th ed. New York: W. W. Norton; 2013.
   
   
   

3. Cote J, Ericsson KA, Law MP. Tracing the development of athletes using retrospective interview methods: a proposed interview and validation procedure for reported information. J Appl Sport Psychol. 2005;17(1):1–19.
   
   
   

4. Kuppens T, Yzerbyt VY. When looking down depends on looking up: Distinguishing means and reasons for social comparison. Motiv Emot. 2012;36(1):26–34.
   
   
   

5. Pink DH. Drive: The Surprising Truth About What Motivates Us. New York: Riverhead Books; 2009.

Chtourou, H., & Souissi, N. (2012). The effect of training at a specific time of day: a review. Journal of Strength and Conditioning Research, 26(7), 1984–2005.